Ny fiangonana
Kristadelfiana
(Mpirahalahy sy mpirahavavy ao amin'i Kristy)
Fampahafantarana
ny fikambanana mifototra amin'ny Baiboly.
izay nataon'i Rob J.
Hyndman.
1. Modely tamin'ny taonjato
voalohany
Ny fiangonana Kristadelfiana dia antokom-pivavahana kely
izay miezaka miverina amin'ny finoana sy ny fombafomban'ny fiangonana Kristiana
voalohany tamin'ny vanim-potoan'ny Testamenta Vaovao. Ny
anarana hoe "Kristadelfiana" dia efa nampiasaina nandritra ny 150
taona. Avy amin'ny teny Grika roa no niavian'izany teny izany, izay midika hoe
"Mpirahalahy sy Mpirahavavy ao amin'i Kristy"
(Matio 23:8; Kolosiana 1:2; Hebreo 2:11)
Firenena
120 no misy anay maneran-tany ary misy sampana lehibe an'ny Fiangonana Kristadelfiana any Angletera, Aôstralia, Nouvelles-Zélandes,
Amerika Avaratra, Inde, Azia ary Afrika. Tahaka ny
Kristiana tany am-boalohany, izahay dia mivory any an-trano, na any amin'ny
efitrano nofaina ary, indraindray, mivory any amin'ny efitrano malalaka izay
anay manokana.
(Asan'ny Apostoly 1:13-14; 2:46-47; 18:7;
19:9; 28:30)
Izahay
dia manaraka ny modelin'ny fikambanana laīka
taorian'ny taonjato voalohan'ny fivavahana Kristiana. Ny
vondrom-bavaka tsirairay dia antsoina hoe "fivoriam-bavaka" (teny
Grika "ecclesia" ao amin'ny Testamenta Vaovao izay manondro ny
fiangonana). Izahay dia tsy manana mpitondra fivavahana voakarama na ambaratongam-pitantanana ao amin'ny fiangonana. Ny
mpikambana ao amin'ny vondrom-bavaka tsirairay dia mifampiantso hoe
"rahalahy" na "rahavavy", ary mandray anjara amin'ny
fikarakarana ny hetsika izay ataonay rehetra.
Ny mpikambana rehetra dia manome maimaim-poana
ny fotoanany sy ny heriny ho amin'ny fanompoana an'Andriamanitra. Ny firahalahinay dia voafatotrin'ny finoana mafy iombonana.
(Romana 12:4-8; 1 Korintiana 12:4-27;
Galatiana 3:28)
Izahay
dia manaiky ny Baiboly ho toy ny mpitarika tokana anay
ary mino fa tenin'Andriamanitra izay avy amin'ny fitaoman'ny Fanahy izy
io. Ny maha-mpikambana dia misokatra ho an'ireo
izay mitovy finoana amin'izany rehefa avy atao batisa (asitrika tanteraka ao
anaty rano).
2. Tantara fohifohy
Maro
amin'ireo mpino hatramin'ny andron'ny apôstôly no nihazona ny
finoana tahaka ny an'ny Kristadelfiana. Maro tsy tambo isaina ireo
vondrom-bavaka maneran-tany izay nianatra tamim-pahazotoana ny
Baiboly ary nanaiky ny fampianarany tsotra.
Ny finoana sy ny fombafomban'ny Fiangonana
Kristadelfiana dia azo zohina nanomboka tao amin'ny Testamenta Vaovao ka
hatramin'ireo Kristiana tany am-boalohany indrindra tamin'ny Taonjato1 sy faha
2 tao amin'ny antotan-taratasy tahaka ny Taratasin'i Clement sy ny Didase ary
ny Fiekem-pinoan'ny Apôstôly.
Niaraka
tamin'ny fipoiran'ny fahafahana ara-pivavahana tany Eôrôpa nandritra ny
Fanavaozana tamin'ny Taonjato faha-16 dia niseho tao amin'ireo antokon'olona
mpandala ny Baiboly toy ireo Anabatista Soisa sy Sosiniana Poloney indray ireo finoana sy fombafomba
ireo. Ireo Batista Anglisy taloha dia nanana finoana mitovy amin'izany (eny fa na dia tsy mihazona ireny finoana ireny intsony aza ireo
Batista amin'izao andro izao). Tamin'ny Taonjato faha-18,
maro tamin'ireo mpitarika lehibe tao amin'ny vanim-potoan'ny Fahazavana tahaka
an-dry Sir Isaac Newton sy William Whiston no nihazona ireny finoana ireny.
Nanomboka
tany ho any amin'ny taona 1830 ny hetsiky ny Fiangonana
Kristadelfiana moderina, tamin'ny vanim-potoana izay nisian'ny fifohazana sy ny
fanavaozana tany Amerika sy tany Angletera. Tany Amerika, ny dokotera iray atao
hoe John Thomas dia namoaka ilay Fanambaran'ny Fanjakana (Herald of the Kingdom) izay nampiseho ny
fampianaran'ny Baiboly momba ny fitsanganana amin'ny maty sy ny
Fanjakan'Andriamanitra. Tany Angletera, ny mpanao
gazety iray antsoina hoe Robert Roberts dia nitondra izay hevitra izay ihany
tao amin'ny Masoivohon'ny Vanim-potoana Hoavy (Ambassador of the Coming Age).
Tsy nilaza ny tenany nahazo fahitana na fanambarana ho
an'ny tena manokana i Thomas sy Roberts fa niezaka fotsiny ho mpianatra Baiboly
marina.
Rehefa
vaky ny Ady An-trano tany Amerika tamin'ny 1861, ireo
fikambanana Kristiana izay tsy niady dia notakiana mba hisoratra anarana ao
amin'ny governemanta Iombonan'ny fanjakana tavaratra. Sam Coffman sy ny rahalahy hafa tany
3. Ny finoanay
Ny Baiboly
Izahay
dia mino fa ny Baiboly irery no hany hafatra
nambaran'Andriamanitra ho an'ny olombelona, ary nomena mba hitarika ny
tsirairay ho amin'ny finoana sy ny fahatokisana an'Andriamanitra sy ny Zanany.
Ny Baiboly irery
no hany fahefanay ary tokony vakiana amim-bavaka sy amim-pahamalinana izy io
amin'ny fotoana rehetra mahamety izany.
(2 Timoty 3:16-17; 1 Petera 1:10-12; 2
Petera 1:20-21; Asan'ny Apostoly 17:11; Efesiana 2:20; Romana 16:26)
Andriamanitra
Andriamanitra iray ihany no misy ary mandrakizay sy
tsy mety maty Izy. Jesosy Kristy irery no hany zanany lahitokana ary ny
Fanahy Masina no heriny.
(Deotornomy 6:4; Lioka 1:35; Asan'ny
Apostoly 1:8; 1 Korintiana 8:6; 1 Timoty 1:17; 2:5; 6:16)
Ny olona
Ny olona dia mety maty ary mpanota eo anatrehan'Andriamanitra.
Ny sazin'ny ota dia ny fahafatesana izay fiafaran'ny
fiainana rehetra.
(Jeremia 17:9; Marka 7:21-23; Romana 3:23;
Jakoba 1:13-15; Mpitoriteny 9:5,10; Salamo 115:17;
146:4)
Fanantenana
Ny hany fanantenana ho amin'ny fiainana aorian'ny
fahafatesana dia ny fitsanganan'ny tena amin'ny maty sy ny fiainana mandrakizay
ao amin'ny fanjakan'Andriamanitra eto ambonin'ny tany.
(Salamo 49:12; Jaona 11:25-26; Asan'ny
Apostoly 24:15; Romana 8:22-39; 1 Korintiana 15:12; Apokalypsy 5:10; 20:4)
Ireo Fampanantenana
Ny Filazantsara dia tsy azo sarahina amin'ny
fampanantenana izay nataon'Andriamanitra tamin'i Abrahama sy Davida tamin'ny
fotoan'ny Testamenta Taloha. Ireo fampanantenana ireo dia
tanteraka tao amin'i Jesosy Kristy.
(Asan'ny Apostoly 13:32 sy Genesisy
13:14-17; 22:15-18; 2 Samoela 7:12,16; Lioka 1:31-33;
Galatiana 3:6-9,16,26-29)
Jesosy
Noho
ny fitiavany dia nandefa ny zanany, dia i Jesosy ilay
olombelona izany, tety ambonin'ny tany Andriamanitra mba hamonjena ny
olombelona amin'ny fahotany. Ireo izay mino azy dia tsy ho faty, fa hanana ny fiainana mandrakizay.
(Matio 1:20-21; 3:17; Lioka 1:35; jaona
3:16)
Ny sorona nataon'i Kristy
Jesosy dia tsy nanam-pahotana. Maty Izy mba anehoana ny fahamarinan'Andriamanitra sy amonjena ireo izay nandray
io sorona io tamin'ny alalan'ny finoana. Nantsangan'Andriamanitra tamin'ny maty
Izy ka nomeny ny tsy fahafatesana mandrakizay ary
nafindrany taminy ny fahefana rehetra tany an-danitra sy tety an-tany, ary
nametraka Azy ho mpanelanelana an'Andriamanitra sy ny olona.
(Romana 3:21-26;;
Efesiana 1:19-23; 1 Timoty 2:5-6; Hebreo 4:14-46)
Ny Fiverenan'i Kristy
Hiverina ety an-tany tsy ho ela indray i Jesosy. Ka hanangana ny maro amin'ireo maty Izy sy hitsara azy ireo miaraka
amin'ny velona ary hanome fiainana mandrakizay an'ireo izay mahatoky ao amin'ny
fanjakan'Andriamanitra.
(Daniela 12:2; Matio 25:31-34; Lioka
21:20-32; Jaona 5:28-29; Asan'ny Apostoly 1:11; 2 Timoty 4:1; Apokalypsy 22:12)
Ny Fanjakan'Andriamanitra
Ny
Fanjakan'Andriamanitra dia haorina eto ambonin'ny
tany. Jesosy no ho mpanjakan'i Jerosalema; haneran-tany ny
fanapahany ary hitondra fahamarinana sy filaminana mandrakizay ny fanjakany.
(Salamo 72; Isaia 2:2-4; 9:6-; 11:1-9;
61:1-11; Jeremia 3:17; Daniela 2:44; 7:14,27; Asan'ny
Apostoly 3:21)
Ny Lālan'ny Famonjena
Ny lālana idirana mankany amin'ny fanjakan'Andriamanitra
dia amin'ny alalan'ny finoana. Tafiditra ao anatin'izany ny
finoana ny Baiboly sy ny fankatoavana ny zavatra takiany dia ny hoe: miaiky ny
fahotany ny lehilahy sy ny vehivavy rehetra, mibebaka sy atao batisa ary
manaraka amim-pahatokiana an'i Jesosy.
(Matio 16:24-27; Marka 16:16; Jaona 3:3-5;
Asan'ny Apostoly 2:37-38; 4:12; 2 Timoty 3:15; Hebreo 11:6)
4. Fahasamihafana
sasantsasany lehibe
Matetika
dia anontanian'ny olona izahay hoe: "Inona no mahasamihafa anareo
amin'ireo fikambanana Kristiana hafa?" Ankoatra ny
fandaminana miavaka izay misy ato aminay (tsy misy mpitondra fivavahana na
ambaratongam-pitantanana), dia maro amin'ireo foto-pampianaranay no somary
miavaka amin'ny an'ny ankamaroan'ny fiangonana.
Izahay
dia mandā ny foto-pampianarana momba ny Trinite
Masina, izay nivoatra taorian'ny fahafatesana sy ny fitsanganan'i Jesosy
tamin'ny maty noho ny fifandirana nisy tanatin'ny fiangonana (Konsilin'i Nise,
325 taorian'i J.K). Ny Baiboly dia mampianatra fa Zanak'Andriamanitra i Jesosy
saingy na aiza na aiza ao dia tsy
ahitana ny firesahana ny momba ny "fisiany mialoha" tany an-danitra
amin'ny maha-"Andriamanitra Zanaka" azy. Ny Trinite Masina dia
mampihen-danja ny asan'i Kristy amin'ny alalan'ny
famerana ny tolona nataony ho fanoherana ny fahotana sy ny tena fisian'ny
fahafatesany. Fa raha toa ka Andriamanitra izy dia tsy afaka nalaim-panahy na afaka ho faty.
(1 Timoty 2:5; 6:16; 1 Korintiana 11:3;
Hebreo 5:8; Jakoba 1:13)
Izahay
ihany koa dia mandā ilay hevitry ny maro momba ny
"fanahy tsy mety maty" izay mankany an-danitra rehefa maty. Ny Baiboly dia mampianatra fa ny hany fanantenana ho
amin'ny fiainana mandrakizay dia ny fitsanganana amin'ny maty rehefa miverina
indray i Jesosy ka hiara-hiaina aminy mandrakizay any amin'ny
fanjakan'Andriamanitra.
(Jaona 3:13; Asan'ny Apostoly 2:34; 1
Tesaloniana 4:16)
Izahay
dia mino fa ny batisa dia tena ilaina rehefa avy mino
sy manaiky ny filazantsara ny olona. Ny famafazana
rano ny zazakely dia tsy batisa.
(Jaona 3:5; Kolosiana 2:12; 1 Petera 3:21)
Izahay
koa dia mino fa mampiasa ny teny hoe
"devoly" ny Baiboly ho tandindon'ny toetra maha-mpanota ny
olombelona, noho izany, izahay dia mandā ny foto-pampianarana momba ny mpaka
fanahy izay tsy takatry ny saina.
(Isaia 45:7; Marka 8:33; Jaona 6:70; Hebreo
1:14)
5. Ny lālan'ny
fiainantsika
Ny Baiboly: boky torolālana ho an'ny fiainana
Ny Baiboly dia manome torolālana mahomby ho an'ny
fiainantsika. Ny fomba mahazatra eo anivon'ny Fiangonana
Kristadelfiana dia ny mamaky Baiboly isan'andro ka mampiasa drafitra famakiana
izay manampy anay hamaky amin'ny fomba maty paika indray mandeha isan-taona ny
Testamenta Taloha ary indroa isan-taona ny Testamenta Vaovao. Maro ny mamaky
mihoatra lavitra noho izany.
(Romana 15:4; 1 Tesaloniana 2:13; Jakoba
1:22; 2 Timoty 2:15)
Vavaka
Izahay dia mivavaka amin'Andriamanitra, ilay
Raintsika any an-danitra, amin'ny anaran'i Jesosy Zanany araka ny ohatra napetraky ny Testamenta Vaovao sy ny torolalan'i
Kristy. Jesosy no mpisolovava anay amin'ny vavaka ary mahalala ny fahalemenay. Ny vavaka izay atao
manokana sy atao ao amin'ireo fivorianay dia ampahany manan-danja tokoa eo
amin'ny fiainanay.
(Jaona 15:16; 16:26; Romana 8:26,34; Hebreo 4:15; 1 Jaona 2:1)
Asa
Araka
ny fampianarana sy ny ohatra napetraky ny
(1 Timoty 5:8; 2 Tesaloniana 3:6-12)
Fianam-pianakaviana
Ny fifandraisana eo amin'ny mpivady dia ampitahaina amin'ny
fifandraisan'i Kristy amin'ny fiangonana.
Noho izany, ny fanambadiana dia tokony ho
raisina ho zava-masina tokoa. Ny ankizy dia taizaina
ao anatin'ny fahalalana an'Andriamanitra ka manatrika ny Sekoly Alahady sy ny
famakiana ny Baiboly isan'andro miaraka amin'ireo ray aman-dreniny. Ny zokiolona dia
sady karakarain'ny fianakaviany no karakarain'ny firahalahiana.
(Efesiana 5:22-33, 6:4; 1 Timoty 5:4)
Fanomezana
Ny
Fiangonana Kristadelfiana, ny olona tsirairay avy sy ny fikambanana miaraka, dia
samy mandray anjara amin'ny asa fanasoavana sy ny fanomezana avokoa. Ohatra, izahay dia manana trano fitaizana sy tranom-bahiny maromaro
izay natao ho an'ny beantitra.
(Galatiana 6:10; Jakoba 1:27, 2:15-16;
Matio 6:1-4; Jaona 6:26)
Izahay
dia tsy mitaky ny fahafolonkarena (fanomezana ny 10%
amin'ny fidiram-bolanay ho an'ny fiangonana) satria ny fahafolonkarena, ao
amin'ny Testamenta Taloha, dia tokony nomena ny mpisorona (taranak'i Levy) izay
efa nofoanana ankehitriny. Ny fampianaran'ny Testamanta Vaovao dia hoe mila
malala-tānana amin'ny fanomezana, saingy tsy mamaritra habetsahana mazava tsara
kosa izany.
(Nomery 18:24; Hebreo 7:1-28; 2 Korintiana
9:7; 1 Timoty 6:18)
Ny Finoana sy ny Fahasoavana
Izahay
dia miezaka ny miankina tanteraka amin'Andriamanitra
ary mampivelatra ny finoana izay mitarika amin'ny vavaka sy amin'ny asa tsara.
Etsy andanin'izay koa anefa, izahay dia manaiky fa ny
famonjena dia avy amin'ny alalan'ny fahasoavana.
(Efesiana 2:8)
Miaraka
amin'ny fanampian'Andriamanitra, izahay dia miezaka ny
mankasitraka sy mankatō azy isan'andro, ary miezaka ny manahaka an'i Kristy
izay nankatō tamim-pahatokiana tanteraka ny Rainy. Noho izany, izahay dia miezaka hampiseho
fifaliana eo amin'ny asa, hahatoky eo amin'ny
fanambadiana, halala-tānana eo amin'ny fanomezana, hanokan-tena amin'ny
fitoriana ary hifaly ao amin'Andriamanitray.
6.
Ny finamanana, ny fiderana ary ny fijoroana
vavolombelona ao aminay.
Fivoriana
Izahay
dia mivory indray mandeha isan-kerinandro mba hidera an'Andriamanitra sy
hahatsiaro ny sorona nataon'i Jesosy Zanany amin'ny
alalan'ny famakiana ny mofo sy ny fisotroana ny divay. Ireo mpikambana vita batisa rehetra dia
mandray ny mofo sy ny divay.
(1 Korintiana 11:23-26; 12:13; Matio
26:26-30)
Ankoatra
ny fandraisana ny mofo sy ny divay, io fivoriana io dia miompana amin'ny
vavaka, ny famakina toko roa na telo ao amin'ny Baiboly, hiram-pivavahana sy
hira ary "famporisihana" (teny fampaherezana) mifototra amin'ny
Baiboly. Rahalahy iray
hafa no hiteny isa-kerinandro.
(Efesiana 5:19; 1 Timoty 4:13; Hebreo 3:13)
Ny fandraisana anjara amin'io fivoriana io no ivon'ny
fiainana ara-pinoanay. Ny ankabeazan'ny firenena
rehetra dia manao io fivoriana io amin'ny andro Alahady, kanefa mety atao
amin'ny andro hafa ihany koa izany (ohatra: Asabotsy any Népal ary Zoma any
(Asan'ny Apostoly 2:42; 20:7, 1 Korintiana
16:2)
Ny ankamaroan'ny sampana eo an-toerana ihany koa dia
manao kilasy iray na maro ho fianarana Baiboly amin'ny hariva mandritra ny
herinandro ary hetsika ho an'ny Tanora ihany koa.
Ny fianarana Baiboly.
Ny
Fiangonana Kristadelfiana dia tsy manana sekoly ara-teolojika na seminera, fa hosolon'izay kosa dia misy ny Sekolin'ny
Baiboly ho an'ny mpikambana rehetra. Isan-taona dia maro ny
Fiangonana Kristadelfiana izay mandany herinandro iray na faran'ny herinandro
maromaro any amin'ny Sekolin'ny Baiboly na any amin'ny Lasy Fianarana Baiboly
izay atao any amin'ny efitrano hofaina amin'ny oniversite na amin'ny fiangonana
hafa. Any amin'ireny fianarana ireny dia matetika misy mpanao lahateny roa na telo izay hiresaka momba ny hevitra maro isan-karazany ao
amin'ny Baiboly.
Fandaminana
Miahy
ny tenany manokana ny 'fivoriam-bavaka' tsirairay. Tsy
misy 'mpitarika' nasionaly na iraisam-pirenena na
'birao foibe'. Kanefa, ny Fiangonana Kristadelfiana
dia mifampizara finamanana maneran-tany izay mifototra amin'ny finoana
iombonana. Amin'izay dia mitovy bebe kokoa amin'ny fianakaviana ny fifandraisana eo amin'ny samy vondrom-bavaka raha oharina
amin'ny an'ireo fiangonana mahazatra. Io no modely ao amin'ny
Testamenta Vaovao.
(Efesiana 3:15; 4:1-6, Jaona 1:6-7)
Ny fiangonana tao Jerosalema tany am-boalohany dia
nanana loholona roa ambin'ny folo izay mpiandraikitra ny "fitoriana ny
teny" (fitoriana sy fampianarana) ary diakona fito mpiandraikitra ny
"fanompoana ny latabatra" (fifanampiana). Torak'izany ihany koa, ny fiangonana tany Efesosy dia nanana mpiahy (ara-bakiteny
"eveka"), izay midika hoe loholona. Izahay dia mampiasa ny modely mitovy amin'izay ka misy fivondronana rahalahy ao
anatin'ny fivoriam-bavaka tsirairay izay mpiandraikitra ny fitantanana ny
fivoriam-bavaka. Izahay dia tsy manana pastora voakarama.
(Matio 23:8-11, Asan'ny Apostoly 1:23,
6:1-6, 20:28)
Asa fitoriana
Ny fivoriam-bavaka tsirairay dia miezaka ny mitory ny
vaovao mahafaly momba ny Fanjakana ary mampianatra ny anaran'i Jesosy Kristy ao
anatin'ny faritra misy azy ireo.
Asan'ny Apostoly 8:12, 28:31; 2 Timoty 4:2
Ny mpikambana sasany dia mandeha mankany
ampitan-dranomasina mba hitory sy hanampy ireo rahalahy sy rahavavy any. Ireo mpilatsaka an-tsitrapo ireo dia tsy karamaina.
(Asan'ny Apostoly 20:33-34; 1 Tesaloniana
2:9)
Ny
Fiangonana Kristadelfiana dia mikarakara Semineran'ny Baiboly sy Lasin'ny
Baiboly any amin'ny firenena maro ary mizara lahatsoratra sy gazety boky mikasika
ny Baiboly izay maimaim-poana. Tahaka an'i Paoly dia tanjonay ny "mitory ny Filazantsara maimaimpoana".
(1 Korintiana 9:18)
Fanasana
Ny
Fiangonana Kristadelfiana dia vondrona mifandray am-po izay miasa amin'ny
fanompoana an'Andriamanitra na inona na inona fomba
ahafahanay manao izany.
Raha
toa ka tianao no hahazo fanazavana fanampiny dia azonao atao ny
mijery ny tranokalanay:
http://www.thisisyourbible.com/
na manorāta aty amin'ny:
Christadelphian Bible